De Geschillenkamer van de Gegevensbeschermingsautoriteit heeft onlangs een belangrijke klacht behandeld van noyb (European Center for Digital Rights) tegen RTL Belgium.
Deze klacht, ingediend op 19 juli 2023, richtte zich op vermeende schendingen van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) met betrekking tot de cookiebanner op de website van RTL Belgium.
Achtergrond van de klacht
De oorsprong van de klacht ligt in februari 2023, toen een klaagster tijdens een bezoek aan de website van RTL Belgium op mogelijke AVG-schendingen stuitte. Deze schendingen werden gedocumenteerd met een bestand, dat gedetailleerde informatie over het gebruik van cookies op de website bevatte. Om de klacht te versterken, schakelde de klaagster noyb in, die gespecialiseerd is in digitale rechten en privacykwesties.
Procedurele stappen
De klacht kreeg op 25 augustus 2023 groen licht van de Geschillenkamer, die de ontvankelijkheid ervan bevestigde. RTL Belgium kwam echter met bezwaren en vond de voorwaarden van een voorgestelde schikking onacceptabel, wat leidde tot een verzoek om herziening. Uiteindelijk werd de schikking op 18 december 2023 ingetrokken, waarmee de kwestie naar een fase van verdere juridische overwegingen ging.
Inhoud van de klacht
In de klacht werden drie belangrijke schendingen van de AVG en de ePrivacy-richtlijn aangehaald:
1. Ongelijke opties voor toestemming: De cookie-banner op de website bood niet de optie om “Alles te weigeren” op hetzelfde informatieniveau als de optie om “Alles te accepteren”. Dit creëert een scheve verhouding in de keuzevrijheid van gebruikers.
2. Misleidend kleurgebruik: De kleurstelling van de cookie-banner zou misleidend zijn, omdat de knop voor het accepteren van cookies meer opviel dan de knop voor meer informatie. Dit kan gebruikers in de richting van een onbewuste toestemming duwen.
3. Moeilijkheid bij het intrekken van toestemming: De klacht wees erop dat het intrekken van toestemming voor cookies moeilijker was dan het geven ervan, wat niet in lijn is met de AVG-vereisten voor vrijwillige en geïnformeerde toestemming.
Verweer van RTL Belgium
RTL Belgium verdedigde zich door te stellen dat er geen wettelijke verplichting bestond om een “Alles weigeren”-knop op hetzelfde niveau te presenteren als de acceptatieknop. Ze voerden ook aan dat de kleurkeuze voor de knoppen binnen de grenzen van artistieke vrijheid viel. Daarnaast werd betwist of noyb correct was gemandateerd om de klacht in te dienen.
Beslissing van de Geschillenkamer
Na zorgvuldige overweging concludeerde de Geschillenkamer dat het mandaat van noyb geldig was en dat de klacht ontvankelijk was. Ze stelden vast dat RTL Belgium niet voldeed aan de AVG, aangezien gebruikers niet gelijke mogelijkheden hadden om toestemming te weigeren of te geven.
Correctieve maatregelen
Als gevolg van deze bevindingen legde de Geschillenkamer RTL Belgium enkele correctieve maatregelen op. Ze moesten binnen 45 dagen een knop toevoegen waarmee gebruikers met één klik cookies konden weigeren. Daarnaast moesten ze ervoor zorgen dat de kleuren en contrasten in de cookie-banner niet misleidend waren. Bij niet-nakoming zou een dwangsom kunnen worden opgelegd.