De Europese Commissie verstrekt tegenwoordig ‘burnertelefoons’ en -laptops aan medewerkers die voor officiële zaken naar de Verenigde Staten reizen. De maatregel wijst op een toenemende bezorgdheid over spionageactiviteiten. De relatie tussen de EU en de VS lijkt hiermee een nieuw dieptepunt te bereiken op het gebied van digitaal vertrouwen.
Volgens de Financial Times heeft de Europese Commissie haar richtlijnen aangepast voor medewerkers die op dienstreis naar de VS gaan. De commissie reikt nu schone, afgeschermde hardware uit om het risico op digitale spionage te beperken. Deze praktijk werd tot nu toe vooral toegepast bij reizen naar landen als China en Rusland.
“De trans-Atlantische alliantie is voorbij,” vertelde een EU-functionaris aan de krant. De commissie verstrekt nu burnertelefoons en eenvoudige laptops aan medewerkers die naar de VS reizen om het risico op spionage te vermijden.
Verslechterde relaties tussen EU en VS
Meerdere EU-landen, waaronder Duitsland, Denemarken, Finland, Nederland en Ierland, hebben hun reisadviezen voor burgers die de VS willen bezoeken al eerder aangescherpt. Ze raden reizigers aan om alle vereisten strikt na te leven of te overwegen helemaal niet te gaan, nadat verschillende bezoekers uit de EU en de UK werden vastgehouden vanwege visa- en immigratie-overtredingen.
De relatie tussen de VS en Europa is de afgelopen maanden sterk bekoeld. Dit komt door een reeks gebeurtenissen, waaronder importheffingen op Europese export, de dreigementen over Groenland, controverses rond Elon Musk, maar toch vooral de onbetrouwbaarheid van Trump. Dit alles heeft geleid tot een groeiend wantrouwen binnen de EU.
Deze ontwikkeling past in een groter patroon van toenemende digitale veiligheidszorgen. Recent besloot de Nederlandse ministerraad onder leiding van Dick Schoof om alle elektronische apparatuur, inclusief smartphones en smartwatches, te verbieden tijdens officiële vergaderingen. Deze maatregelen werden ingevoerd om cyberveiligheidsredenen.
Standaardprocedure of uitzonderlijke maatregel?
Het gebruik van burnertoestellen is voor personen in gevoelige functies een vrij gangbare praktijk geworden. Toch wordt deze specifieke aanscherping gezien als een indicatie van hoe ernstig de relaties tussen Europa en de VS zijn verslechterd. Hoewel een bepaalde mate van spionage tussen bondgenoten wordt verwacht is de aanbeveling om nieuwe of schone apparaten mee te nemen iets nieuws in de relatie met de VS.
“Washington is niet Beijing of Moskou, maar het is een tegenstander die geneigd is om buitenwettelijke methoden te gebruiken om zijn belangen en macht te bevorderen,” verklaarde Luuk van Middelaar, directeur van het Brussels Institute for Geopolitics, aan de Financial Times. “Democratische administraties gebruiken dezelfde tactieken. Het is een acceptatie van de realiteit door de Commissie.”
Uiteindelijk is het niet voor het eerst dat de Verenigde Staten zijn bondgenoten bespioneert, en we hoeven niet te twijfelen aan de capaciteiten van de Verenigde Staten als het gaat om spionage.